Het lichaam vergeet niets (traumaverwerking)

Hoe komt het toch dat, als het gevaar is geweken, wij er nog steeds last van blijven houden? Waarom houden we er angsten en levendige herinneringen aan over die als we niet de noodzakelijke hulp krijgen ons voor altijd blijven beïnvloeden?

Neuroloog en hoogleraar Antonio Damásio [1], heeft ontdekt dat emoties in de hersenen letterlijk een anatomisch beeld achterlaten dat noodzakelijk is voor onze overleving [2]. Dit houdt in dat een emotie als angst een specifiek zenuwpatroon in de hersenen vertoont dat overeenkomt met specifieke fysieke gewaarwordingen in verschillende delen van het lichaam.

Wanneer iets wat we zien, horen, ruiken of proeven een lichamelijke gewaarwording oproept die overeenkomt met een eerdere bedreiging, ontstaan er opnieuw angst en hulpeloosheid, overeenkomstig de reactie op het oorspronkelijke gevaar.

De eerste keer had de ervaring van angst een belangrijk doel, want daardoor werd het lichaam geholpen een 'vlucht-vecht-of-bevries'-plan uit te voeren, om snel aan het gevaar te ontkomen. Nu roept deze trigger een soortgelijke angst op, ook al is er geen bewuste herinnering aan de oorzaak ervan.

Er is alleen een identieke lichamelijke reactie zoals bijvoorbeeld:

• de hartslag neemt sterk toe of neemt juist sterk af
• er wordt zweet geproduceerd zonder dat er inspanning wordt verricht
• verhoogde bloeddruk
• duizeligheid
• droge mond,
• pijn in de borst
• misselijkheid
• kortademig gevoel (hyperventileren)
• hoofdpijn

Het lichaam gaat in een soort 'overdrive' en er ontstaat grote angst, omdat het hele lichaam meedoet aan deze reactie. De reacties van het lichaam worden geïnterpreteerd alsof de oorspronkelijke bedreiging weer actueel is.

Brainspotting
Brainspotting is een krachtige therapievorm om deze onverwerkte trauma's te kunnen verwerken. Brainspotting laat zich ook uitstekend integreren in - en combineren met diverse andere psychotherapeutische en lichamelijke behandelmethodes. Brainspotting kan een zeer nuttige aanvulling zijn op lichaamsgerichte therapieën zoals acupunctuur, biofeedback, fysiotherapie, haptonomie, chiropractie, enzovoort.

[1] António Rosa Damásio (Lissabon, 25 februari 1944) is een Portugees neuroloog en schrijver die al tientallen
jaren in de VS woont en werkt, en die vooral bekend is geworden door zijn boek Descartes' Error: Emotion,
Reason, and the Human Brain (De vergissing van Descartes. Gevoel, verstand en het menselijk brein) waarin
hij de biologische basis van de werking van de hersenen onder de loep neemt. Hij studeerde geneeskunde
en promoveerde aan de Universiteit van Lissabon. Van 1976 tot 2005 werkte hij aan het universitair
ziekenhuis van de Universiteit van Iowa in Iowa city, waar hij hoogleraar en hoofd van de afdeling
neurologie was. Tegenwoordig is hij hoogleraar, David Dornsife Professor of Neuroscience, aan de University
of Southern California.

[2] Ik voel dus ik ben: hoe gevoel en lichaam ons bewustzijn vormen (Amsterdam: Wereldbibliotheek, 2003).